Katowice kojarzą się przede wszystkim ze słynnym katowickim Spodkiem, czyli salą widowiskowo-sportową, w której odbywają się największe koncerty czy imprezy sportowe. Katowice to także górnictwo, z którym miasto związane jest od wielu lat.
Pierwsze wzmianki o Katowicach jako wsi pochodzą z zapisków księdza Kazimierskiego, wizytatora parafii bogucickiej z 1598 roku.
Najstarszą dzielnicą miasta jest Dąb, o której pisano już w 1299 roku jako o wsi. Wieś ta należała do klasztoru Bożogrobowców w Miechowie. Należy zaznaczyć, iż specyfiką Górnego Śląska jest to, że jego rozwój nie przebiegał w oparciu o jeden centralny ośrodek administracyjno-kulturalno-gospodarczy. To silne wsie, które rozwijały się równolegle, w późniejszych czasach łączyły się i dawały początek miastom, takim jak właśnie Katowice. Dąb, Załęża czy Ligoty to tylko kilka wsi, które weszły w skład miasta, a dzisiaj są jego dzielnicami.
Nie jest do końca jasne pochodzenie nazwy miasta, Katowice. Niektórzy badacze uważają, że pochodzi ona od nazwy „kąty”, którą mianowano niegdyś chaty zagrodników, którzy pracowali przy wyrąbie i przewożeniu drewna.
Duży skok rozwojowy wieś Katowice notowała od roku 1846, kiedy to rozpoczęto budowę kolei berlińskiej prowadzącej do Mysłowic. Dobra ziemskie przejęła rodzina Wincklerów, co okazało się niebagatelnym posunięciem. Do osad położonych przy rzece Rawie zaczęło przybywać w interesach. Katowice swoją miejskość zawdzięczają Franzowi Wincklerowi, który przekształcił okoliczne wsie w ośrodek miejski. Realizatorem planów Wincklera był sztygar tarnogórskiej kopalni, Friedrich Wilhelm Grundmann. To jemu powierzono w 1839 roku zarządzanie dobrami katowickimi. Rozwojowi miasta przyświecał projekt budowniczego Nottenbohna. Stary trakt z Mysłowic do Szopienic i dalej do Bogucic-Zawodzia wyznaczał plan zabudowy przestrzennej, natomiast przy linii wschód- zachód powstały plac Wolności i Rynek.
Katowice otrzymały prawa miejskie w 1865 roku, by szybko „awansować” do rangi powiatu. Za czasów rządu Grundmanna wzniesiono pierwszy kościół ewangelicki przy ul. Warszawskiej. Budowa monumentalnego obiektu trwała od 1856 roku do 1858 roku. Dwa lata później powstał neogotycki kościół Najświętszej Marii Panny przy ul. Mariackiej, a następnie klasztor i szpital oo. Bonifratrów, klasztor i 
sierociniec ss. Jadwiżanek oraz kościół pw. św. Szczepana w Bogucicach.
XIX wiek to dla Katowic okres silnego rozwoju przemysłu. Powstały huty i kopalnie. To także czas zawiązywania się instytucji, które zdecydowały o rozwoju miasta, m.in. Górnośląska Konwencja Węglowa, Państwowa Dyrekcja Poczt, Sąd Okręgowy, Związek Przemysłowców Górniczo-Hutniczych czy Dyrekcja Prusko-Królewskich Kolei Państwowych. Jednocześnie nasilał się proces germanizacji ludności polskiej, co wzbudzało coraz większy opór z jej strony.