Przyjrzyjmy się miastu zaplanowanemu i wybudowanemu według założeń miasta idealnego. Nazywane „perłą renesansu” czy „miastem arkad” Zamość, bo o nim mowa, odkrywa przed nami wspaniałe budowle sakralne i świeckie, które warto zobaczyć.
Miasto powstało pod koniec XVI wieku dzięki Janowi Zamoyskiemu, który ufundował budowę renesansowego miasta idealnego, których w Europie prawie nie ma. Jego założeniem było utworzenie miasta w kształcie geometrycznie uporządkowanym, dzięki czemu będzie trzymane w ryzach. Sama koncepcja sięga dalszych, niż renesansowe, wizji urbanistycznych. Oto już Platon snuł rozważania na ten temat. Według jego koncepcji od centralnego punktu miasta odchodziły promieniście uliczki tworzące dzielnice. Dziś taki kształt ma miasto Palmanova we Włoszech.
Zamość został zaplanowany przez młodego włoskiego architekta, Bernardo Morando, który w wieku 30 lat osiedlił się w Polsce, a swe życie poświęcił własnie planowanu i budowaniu Zamościa. Jego miasto opierało się o założenia miasta – twierdzy, które w centrum miało rynek i ratusz, natomiast jego plan przypominał wielobok. Co ciekawe, najważniejsze miejskie budynki usytuowane były tak, by przypominały sylwetkę człowieka. Szczególnie piękny jest rynek zaplanowany w kształcie kwadratu. Jego funkcje są przede wszystkim reprezentacyjne, a nie handlowe/targowe. Plac ten otaczają przepiękne, kolorowe kamienice wybudowane przez ormiańskich kupców. Najwyższym punktem Wielkiego Rynku jest ponad pięćdziesięciometrowa wieża ratuszowa.
Kolejną perełką Zamościa, znajdującą się w pobliżu, jest katedra, którą zbudował Morando, by odwzorowywała miast w piętnastokrotnym pomniejszeniu. Budowa miasta trwała około dwustu lat, a zamknięto je w solidnych, 7-metrowych murach, które miały w swej strukturze 7 bram. Ich nazwy zaczerpnięto od dni tygodnia. Do dzisiaj zachowały się pozostałości fos i miejskich fortyfikacji.
Kunszt myśli urbanistycznej oraz wykonanie tych planów doceniono na arenie międzynarodowej i w 1992 roku Stare Miasto oraz otaczające je mury znalazły się na Liście Światowego Dziedzictwa Kulturalnego i Przyrodniczego UNESCO. Zamość jest doskonałym, zachowanym przykładem realizacji idealistycznych koncepcji urbanistycznych i architektonicznych renesansowych myślicieli.
Będąc w Zamościu punktem obowiązkowym zwiedzania jest przede wszystkim sławny Wielki Rynek, który jest sercem miasta. Jeden z 
najwspanialszych placy XVI-wiecznej Euroopy zachwyca ogromną powierzchnią, na której krzyżują się dwie najważniejsze arterie miejskie, tj. reprezentacyjna (łączy pałac Zamoyskich z bastionem VII) oraz handlowa (łączy rynki: Wodny, Wielki i Solny). Dookoła Rynku można zobaczyć kolorowe, dopieszczone kamieniczki, które w swoich arkadiach kryją sklepiki, kawiarenki i pracownie artystyczne.
Następnym punktem programu powinna być katedra oraz pałac Zamoyskich. Nie wolno pominąć także zwiedzania Ratusza oraz synagogi. I można by jeszcze wiele pięknych miejsc w Zamościu wymieniać i opisywać, tylko że o wiele lepiej je po prostu zobaczyć na własne oczy, do czego zachęcamy.